Ludwik Łazarz Zamenhof
(1959 – 1917)
Ludwik Łazarz Zamenhof, syn Marka i Rozalii z domu Sofer, urodził się 15 XII 1859 r. w Białymstoku w domu przy ul. Zielonej 6.
Od najmłodszych lat przejawiał szczególne uzdolnienia językowe. W wieku pięciu lat porozumiewał się doskonale pięcioma językami. Od najmłodszych lat pragnął stworzyć międzynarodowy język, którym mogliby się wszyscy posługiwać.
Jego pierwszą pracą językową była sztuka “Wieża Babel”, której akcja rozgrywała się w białostockim Ratuszu, miejscu gdzie można było usłyszeć różne języki: niemiecki, rosyjski, jidysz, rosyjski, polski, białoruski.
W 1873 r. Zamenhof przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy. Tam zaczął tworzyć sztuczny międzynarodowy język.
Po ukończeniu Gimnazjum rozpoczął studia medyczne w Moskwie. Nie porzucił jednak zainteresowań i badań lingwistycznych. Po skończeniu studiów podjął pracę w małej litewskiej miejscowości Wejseje, położonej w powiecie sejneńskim w guberni suwalskiej. Po krótkim czasie powrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął praktykę okulistyczną w Szpitalu Żydowskim.
W lipcu 1887 r. przy pomocy Klary Silberman, swojej przyszłej żony, i jej ojca wydał pod pseudonimem “Doktor Esperanto” (“mający nadzieję”) podręcznik do nauki języka esperanto Lingua internacia.
Stworzony przez Zamenhofa język był niesłychanie prosty. Pełny jego opis zajmował zaledwie 6 stron. Zawierał 16 reguł, od których nie było wyjątków. Podstawą języka było 900 słów oraz 40 przedrostków i przyrostków. Każdy, kto je poznał, był w stanie stworzyć kilka tysięcy wyrazów. Dziś takich słów jest 15 tys.
Wynaleziony przez Zamenhofa język szybko stał się popularny. W 1889 r. w Norymberdze powstało pierwsze pismo w języku esperanto “La Emperatisto”. Wkrótce pojawiły się przekłady literatury na język esperanto, m.in. “Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, “Zamieć” Aleksandra Puszkina. W różnych punktach globu powstawały kluby esperanto (Petersburg, Odessa, Bruksela, Sztokholm, Montreal, we Francji i Danii).
W 1905 r. odbył się I Światowy Kongres Esperanto we francuskim mieście Boulogne-sur-Mer, na którym nadano Ludwikowi Zamehofowi Order Legii Honorowej. Na kolejnych kongresach propagowano nowy język. W 1908 r. powstał Światowy Związek Esperanta (Universala Esperanto-Asocio).
Zamenhof wierzył, że ludzkość może się zjednoczyć w przyjaźni poprzez wspólny język esperanto, język jednakowo obcy dla wszystkich, dzięki czemu neutralny, bo niebudzący negatywnych skojarzeń i odczuć. W 1912 r. na VIII Światowym Zjeździe Esperantystów Zamenhof zrzekł się wszelkich praw do języka esperanto na rzecz ludzkości.
W 1913 r. wydał antologię tekstów literackich Fundametio Kresomatio. Zamenhof już za życia stał się postacią powszechnie znaną i szanowaną. W 1913 r. nominowano go do Nagrody Nobla, a w 1914 r. wystawiono mu pomnik w uzdrowisku Frantiskové Lazné w Czechach.
Zmarł 14 IV 1917 r. w Warszawie. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę piśmienniczą, w skład której wchodzą poematy, przemówienia i artykuły, a także liczne tłumaczenia na esperanto dzieł Szekspira, Goethego, Heinego, Moliera, Gogola, Andersena oraz przekład Starego Testamentu.
15 grudnia na pamiątkę twórcy esperanto jest obchodzony Dzień Zamenhofa.
Obchodzimy wtedy Dzień Patrona XXXI LO.
(źródło dziedzictwo.polska.pl tekst Tomasz Fiedorowicz)
